Серия Биологические науки (общая биология). Сельскохозяйственные науки (агрономия)

Постоянная ссылка на Раздел

https://rep.barsu.by/handle/handle/365

Просмотреть

Сейчас показывают 1 - 20 из 177

Beetles of the genus Haploglossa Kraatz, 1856, and Atheta Thomson, 1858, (Coleoptera, Staphylinidae) — inhabitants of bird nests in Belarus
(РИО БарГУ, 2016) Lundyshev, D. S.; Orlov, I. A.; Лундышев, Д. С.; Орлов, И. А.
The article contains information on the beetles of the genera Haploglossa Kraatz, 1856, and Atheta Thomson, 1858, (Coleoptera,Staphylinidae) recorded in bird nests in Belarus. 1 603 nests belonging to 123 bird species were studied from 2002 to 2015. Only 169 nests (10.5% of all the studied nests) belonging to 44 bird species were inhabited by the species of the analyzed genera. 4 species of the genus Haploglossa and 11 species of the genus Atheta (2 340 samples) were collected in the bird nests. The most common species were Haploglossa picipennis (Gyllenhal, 1827) and Atheta vaga Heer, 1839. Atheta zosterae (Thomson, 1856) is recorded for the first time for the fauna of Belarus. Beetles from the genus Haploglossa were found in the nests of 28 bird species and in the nests of 33 bird species in the case of Atheta. The highest index of occurrence (46.6%) was found for A. vaga Heer, 1839 and 28.2% for H. picipennis. Статья содержит сведения по жесткокрылым рода Haploglossa Kraatz, 1856, и Atheta Thomson, 1858, (Coleoptera, Staphylinidae), зафиксированных в гнёздах птиц Беларуси. С 2002 по 2015 год было изучено 1 603 гнезда, принадлежащих 123 видам птиц фауны Беларуси. Только 169 гнёзд (10,5% от всех изученных гнёзд), принадлежащих 44 видам птиц, были заселены жесткокрылыми исследуемых родов. В гнёздах птиц собрано 4 вида жесткокрылых рода Haploglossa и 11 видов жесткокрылых рода Atheta (2 340 экземпляров). Наиболее обычными видами явились Haploglossa picipennis и Atheta vaga Heer, 1839. Atheta zosterae (Thomson, 1856) приводится впервые для фауны Беларуси. Жесткокрылые рода Haploglossa отмечены в гнёздах 28 видов птиц и рода Atheta — в гнёздах 33 видов птиц. Наибольший показатель встречаемости (46,6%) характерен для A. vaga Heer, 1839, и H. picipennis — 28,2%.
Bioindication and main ways of optimizing agricultural influence on natural ecosystems
(РИО БарГУ, 2015) Kochurko, V. I.; Ryndevich, S. K.; Кочурко, В. И.; Рындевич, С. К.
The article deals with the main aspects of positive and negative influence of agriculture on natural ecosystems. The positive influence of agriculture on the environment consists in creating reservations of biodiversity in anthropogenic landscape, for example, forest lines protecting fields from erosion of soil. Agricultural activity can stimulate the increase in the number of some species. Most negative influence is felt by natural ecosystems of forests, meadows, rivers, etc. adjacent to agricultural lands. One of the examples of consequences of agricultural negative influence is anthropogenic successive processes in natural ecosystems, structural and functional changes of biota. Research shows that most receptive to pollution are water ecosystems (rivers, streams, lakes, etc.), swamp ecosystems, ecosystems of water-meadows of small rivers. In the result of contamination of soil and water with different substances (primarily organic) biodiversity is reduced, species and ecological structure of natural ecosystems are changed (the number of highly specialized — stenobiontic species of plants and animals decreases, on the contrary, the number of euribionts, i.е. species tolerant to anthropogenic influence — increases). In the article the main ways of optimizing agricultural activity influence on natural ecosystems are defined. The efficiency of monitoring of ecological state of natural communities, which are under pressure from agriculture, considerably improves when methods of bioindication are employed. Different taxonomic groups of organisms can react to direct toxic influence and change in habitat caused by this influence in various ways. To define the level of agricultural influence on natural ecosystems it is possible to use certain species as well as whole taxonomic groups of organisms as bioindicators. В статье рассматриваются основные аспекты положительного и отрицательного влияния сельского хозяйства на естественные экосистемы. Положительное влияние сельского хозяйства на окружающую среду заключается в создании резерватов биоразнообразия в антропогенных ландшафтах, например, лесозащитных полос, защищающих поля от эрозии почвы. Сельскохозяйственная деятельность также может стимулировать увеличение количества некоторых видов. На природные экосистемы лесов, лугов, рек и иных объектов, прилегающих к сельскохозяйственным угодьям, ощущается в основном негативное влияние. Одним из примеров последствий отрицательного сельскохозяйственного воздействия являются антропогенные сукцессионные процессы в природных экосистемах, структурные и функциональные изменения биоты. Исследования показывают, что наиболее восприимчивы к загрязнению водные экосистемы (реки, ручьи, озёра и т. д.), болотные экосистемы и экосистемы пойменных лугов малых рек. В результате загрязнения почвы и воды различными веществами (в первую очередь органическими) уменьшается биоразнообразие, видовая и экологическая структура природных экосистем изменяется (количество узкоспециализированных стенобионтных видов растений и животных уменьшается, а число эврибионтов, т. е. видов, толерантных к антропогенному воздействию, - увеличивается). В статье определены основные пути оптимизации влияния сельскохозяйственной деятельности на природные экосистемы. Эффективность мониторинга экологического состояния природных сообществ, находящихся под сельскохозяйственным прессингом, значительно улучшается при использовании методов биоиндикации. Различные таксономические группы организмов могут реагировать на прямое токсическое воздействие и изменение условий обитания, вызванных этим воздействием, различными способами. Чтобы определить уровень сельскохозяйственного воздействия на природные экосистемы, можно использовать отдельные виды, а также целые таксономические группы организмов в качестве биоиндикаторов.
Ecological analysis of the composition and community structure of the Gorodnichanka river aquatic invertebrates (Grodno, Belarus)
(РИО БарГУ, 2015) Phyzhaya, A. V.; Yanchurevich, O. V.; Рыжая, А. В.; Янчуревич, О. В.
Among watercourses most numerous and least studied bodies of water are small rivers. Small rivers in the city are an integral part of the urban landscape. In Grodno city (Belarus) the Gorodnichanka river flows through the central part of the urbanized landscape, and performs not only environmental, but also city-forming functions. The species composition of the Gorodnichanka river aquatic invertebrates is represented by 39 taxa. It is inhabited by invertebrates, belonging to 5 ecological groups: benthos, nekton, plankton, pleuston, periphyton and 3 trophic groups: filter feeders, phytophages and zoophages with the predominance of zoophages (16 taxa). Among aquatic invertebrates environmental groups benthic organisms dominate — 16 taxa. Closer to the river mouth the level of anthropogenic load decreases, and the species composition of aquatic organisms increases. Reduction of aquatic organisms ecological groups composition is due to flow rate, gradual increase in the anthropogenic load in the city center. The analysis of aquatic organisms species composition makes it possible to identify the following ecological complexes: psammoreophiles, litoreophiles, argilloreophiles, peloreophiles, fitoreophiles. In the Gorodnichanka peloreophiles represented by 15 taxa prevail. To assess water quality and the ecological status of the Gorodnichanka river Mayer index has been used. Indicator groups of aquatic invertebrates in the Gorodnichanka river have been defined. On the basis of the above mentioned we can say that the watercourse under study refers to water bodies of the 3d class water quality, moderately pollutedd. Key words: small river, hydrobionts, invertebrate animals, ecological groups, species composition, urbanized landscape, assessment of environmental quality. Малые реки среди водотоков в настоящее время являются самыми многочисленными и наименее изученными водными объектами. В городах они представляют собой, как правило, неотъемлемую часть урбанизированного ландшафта. В городе Гродно (Беларусь) река Городничанка протекает через центральную часть урболандшафта и выполняет не только экологическую, но и градообразующую функции. Целью работы являлось выявление видового разнообразия беспозвоночных-гидробионтов реки Городничанка, а также оценка её экологического состояния. Основные исследования проведены на территории города Гродно в 2011—2013 годах, выделен центральный водоток — река Городничанка, вдоль которого от истока к устью определены 6 пробных площадок. Результаты исследований показали, что видовой состав беспозвоночных гидробионтов реки Городничанка представлен 39 таксонами. В ней обитают беспозвоночные, относящиеся к 5 экологическим группам — бентосу, нектону, планктону, плейстону, перифитону, — и 3 трофическим группам: фильтраторам, фитофагам и зоофагам с преобладанием зоофагов (16 таксонов). Среди экологических групп водных беспозвоночных доминируют бентос- ные организмы — 16 таксонов. Ближе к устью реки уровень антропогенной нагрузки уменьшается, а видовой состав гидробионтов увеличивается. Уменьшение состава экологических групп гидробионтов объясняется скоро- стью течения, постепенным возрастанием антропогенной нагрузки в центре города. Анализ видового состава гидробионтов позволил выделить следующие экологические комплексы: псаммореофилы, литореофилы, аргиллореофилы, пелореофилы, фитореофилы. В реке Городничанка преобладают пелорео- филы, представленные 15 таксонами. Для оценки качества воды и экологического состояния реки Городничанка использован индекс Майера. Каче- ство воды на пробных площадках ухудшается плавно от первого участка, который находится вне жилой зоны, к участкам, располагающимся в центре города, где антропогенная нагрузка максимальная. Выявлены индикаторные группы беспозвоночных-гидробионтов в реке Городничанка, на основании которых можно отметить, что исследуемый водоток относится к водным объектам 3-го класса качества вод, умеренно грязным.
Faunistic and zoogeographic notes on hidrophiloid beetles from the palaearctic region (Coleoptera: Hidrophilidae)
(БарГУ, 2013) Ryndevich, S. K.; Fikáček, M.; Рындевич, С. К.
Приведены указания по дополнительным находкам Helophorus (Gephelophorus) sibiricus Motschulsky (Helophoridae) and ten species of the Hydrophilidae (Berosus (Berosus) byzantinus Ganglbauer, Berosus (Berosus) punctipennis Harold, Cercyon (Cercyon) melanocephalus Linnaeus, Crenitis shaanxiensis Ji & Komarek, Cryptopleurum minutum Fabricius, Cryptopleurum subtile Sharp, Enochrus (Lumetus) halophilus Bedel, Enochrus (Lumetus) quadripunctatus Herbst, Hydrobius arcticus Kuwert, Sphaeridium bipustulatum Fabricius. Рассмотрены аспекты типологии ареалов Hydrophiloidea с учетом долготной, высотной и широтной (зональной) составляющей.
Frasnian Tabulata and Rugosa corals from the Graliova quarry (Vitebsk region of Belarus, western part of the Main Devonian Field)
(БарГУ, 2020) Zaika, Yu. U.; Заіка, Ю. У.
The paper covers the taxonomic composition, living conditions and stratigraphic distribution of Tabulate and Rugose corals in the Middle Frasnian (Upper Devonian) deposits exposed in the Graliova quarry. This locality is confined to the Orsha Depression and to the western part of the Main Devonian Field (MDF). The following species are reported: Mastopora compacta (Tchernуchev), Syringopora fragilis Sokolov, Scoliopora denticulata (Milne-Edwards et Haime), Thamnopora cervicornis (Blainville), Thamnopora polyforata (Schlotheim), Аlveolites suborbicularis Lamarck (Tabulata), Disphyllum paschiense (Soshkina) and Hexagonaria arctica (Meek) (Rugosa). Representatives of the tabulate coral genera Scoliopora and Syringopora are not common in other parts of the MDF, whereas the genus Aulopora, which is prevalent in most of the MDF, is absent in coral assemblages revealed in the Graliova quarry. Thus it can be concluded, that the Middle Frasnian fauna of the Orsha Depression is not completely identical to the fauna of the MDF. This specificity must be taken into account when correlating the Middle Frasnian strata within the Orsha Depression, as well as between this region and the rest of the MDF. У публікацыі разглядаецца таксанамічны склад, умовы існавання і стратыграфічнае пашырэнне табулят і ругоз (каралы) у адкладах сярэдняга пад’яруса франскага яруса (верхні дэвон), ускрытых кар’ерам «Гралёва». Гэтае месцазнаходжанне прымеркавана да Аршанскай упадзіны і да захаду Галоўнага дэвонскага поля (далей — ГДП). Прыведзены наступныя віды каралаў: Mastopora compacta (Tchernуchev), Syringopora fragilis Sokolov, Scoliopora denticulata (Milne-Edwards et Haime), Thamnopora cervicornis (Blainville), Thamnopora polyforata (Schlotheim), Аlveolites suborbicularis Lamarck (Tabulata), Disphyllum paschiense (Soshkina) і Hexagonaria arctica (Meek) (Rugosa). Прадстаўнікі радоў табулят Scoliopora і Syringopora не характэрны для іншых частак ГДП, у той час як род Aulopora, які шырока прадстаўлены амаль паўсюль у ГДП, у каралавых асацыяцыях кар’ера «Гралёва» не выяўлены. Можна зрабіць выснову аб тым, што сярэднефранская фаўна Аршанскай упадзіны не зусім ідэнтычна фаўне ГДП. Яе адметнасць павінна ўлічвацца пры карэляцыі адкладаў сярэдняга франу як у межах Аршанскай упадзіны, так і паміж гэтым рэгіёнам і іншымі часткамі ГДП.
Hydrophilus aterrimus Eschscholtz, 1822 (Insecta: Coleoptera: Hydrophilidae) in Belarus
(Барановичи : БарГУ, 2023) Ryndevich, S. K.; Рындевич, С. К.
Hydrophilus aterrimus Eschscholtz, 1822 is a rheophilic species. In Belarus it prefers shallow water bodies (old river-beds, fens, ponds, reservoirs, large puddles, often floodplains) with warm water, overgrown with macrophytes, also lives in rivers, lakes and reclamation canals. The species lives throughout Belarus, it is also known from the Berezinsky Biosphere Reserve, the national parks “Braslavskie Ozera”, “Belovezhskaya Pushcha” and “Pripyatsky”. Populations of H. aterrimus tend to decrease in Europe. At the beginning of the XXIst century a similar trend began to be observed on the territory of Belarus. In this connection, H. aterrimus was included as a species that needs attention (least concern (LC)) on the List of Species Requiring Additional Study and Attention for Preventive Protection in the Red Data Book of Belarus. The reasons for reduction in the number of population of H. aterrimus are not clear yet. Сonsequently, this species needs additional study of its biology and ecological preferences in order to more accurately determine its protection category. In the article diagnostic features of Hydrophilus aterrimus and H. piceus (Linnaeus, 1758) are recorded. The second species was previously excluded from the composition of the fauna of Belarus. However, the possibility of the appearance of H. piceus in the west or south of Belarus cannot be ruled out due to global warming. Hydrophilus aterrimus Eschscholtz, 1822 - реофильный вид, в Беларуси предпочитает мелководные водоемы (старицы, болота, пруды, водохранилища, крупные лужи, чаще пойменные) с теплой водой, заросшие макрофитами, обитает также в реках, озерах и мелиоративных каналах. Вид распространен на всей территории Беларуси, известен из Березинского биосферного заповедника, национальных парков «Браславские озера», «Беловежская пуща», «Припятский». Популяции H. aterrimus в Европе имеют тенденцию к сокращению. В начале XXI века аналогичная ситуация стала наблюдаться и на территории Беларуси. В связи с этим H. aterrimus включен как вид, требующий внимания (вызывающий наименьшие опасения (LC)) в список видов, требующих дополнительного изучения и внимания для профилактической охраны Красной книги Республики Беларусь. Причины сокращения численности H. aterrimus пока не ясны. В связи с этим данный вид нуждается в дополнительном изучении его биологии и экологических преференций в целях более точного определения его охранной категории. В статье представлены диагностические признаки Hydrophilus aterrimus и H. piceus (Linnaeus, 1758). Последний вид ранее был исключен из состава фауны Беларуси. Однако нельзя не учитывать возможность появления H. piceus на западе или юге Беларуси в связи с глобальным потеплением.
Hydrophilus piceus (Linnaeus, 1758) (Insecta: Coleoptera: Hydrophilidae): a new species for Belarusian fauna
(Барановичи : БарГУ, 2024) Ryndevich, S. K.; Рындевич, С. К.
Hydrophilus piceus (Linnaeus, 1758) has been repeatedly indicated for the territory of Belarus. However, these records were based on incorrect species identifications and referred to Hydrophilus aterrimus Eschscholtz, 1822. Therefore, the species was excluded from the list of the fauna of Belarus. It has been suggested that H. piceus may be found in the west and south of Belarus. As a result of studying the aquatic coleopterofauna on the territory of the “Golubye Ozera” Reserve (the Narochansky National Park) H. piceus was founded in Lake Glublya. In the article diagnostic features of H. piceus are recorded. Hydrophilus piceus is a rheophilic species. It prefers shallow water bodies (old river-beds, fens, ponds, reservoirs, large temporary pools, often in floodplains) with warm water, overgrown with macrophytes, also lives in rivers, lakes, anabranch and canals. H. piceus is widely distributed in Europe, Northern Africa and Asia. It is transpalearctic subborealsubtropical species. There is a downward trend in the European population of H. piceus. This species is considered to be extinct in Luxemburg and Norway, and also has a status of a protected species in Czech Republic, Slovakia, the United Kingdom, Poland and Sweden. Therefore, the study of distribution of this species in Belarus is relevant. Perhaps this species arrived from the Baltics as a result of range expansion due to climate warming. However, only further research will be able to confirm this assumption. Hydrophilus piceus (Linnaeus, 1758) неоднократно отмечался на территории Беларуси. Однако эти указания были основаны на неверной видовой идентификации и относились к Hydrophilus aterrimus Eschscholtz, 1822. Поэтому вид был исключен из фауны Беларуси. Было высказано предположение о возможности обнаружения H. piceus на западе и юге Беларуси. В результате изучения водной колеоптерофауны на территории заказника «Голубые озера» (Нарочанский национальный парк) H. piceus был найден в озере Глубля. В статье представлены диагностические признаки H. piceus. Hydrophilus piceus - реофильный вид. Предпочитает мелкие водоёмы (старицы, низинные болота, пруды, водохранилища, крупные лужи, часто в поймах рек) с теплой водой, заросшие макрофитами, обитает также в реках, озёрах, ериках и каналах. H. piceus широко распространен в Европе, Северной Африке и Азии. Это транспалеарктический суббореально-субтропический вид. Этот вид считается вымершим в Люксембурге и Норвегии, а также имеет статус охраняемого вида в Чехии, Словакии, Великобритании, Польше и Швеции. Поэтому изучение распространения вида в Беларуси актуально. Возможно, вид прибыл из Прибалтики в результате расширения ареала из-за потепления климата. Однако только дальнейшие исследования смогут подтвердить это предположение.
Legnotus Limbosus (Geoffroy, 1785) (Hemiptera: Heteroptera: Cydnidae) - новый вид для фауны Беларуси
(БарГУ, 2023) Найман, О. А.
Семейство земляные щитники (Cydnidae) является одним из самых разнообразных по видовому составу среди всех семейств после Pentatomidae в надсемействе Pentatomoidea. В мировой фауне насчитывается 90 современных родов и около 700 видов земляных щитников. В Беларуси семейство Cydnidae до настоящего момента было представлено 6 родами и 8 видами. Настоящие полужесткокрылые насекомые, относящиеся к данному семейству, являются типичными геогерпетобионтами, живут в верхнем слое почвы и под растительными остатками, питаются преимущественно соком корней и прикорневых частей растений. Среди представителей семейства некоторые виды указывались как вредители сельскохозяйственных культур. Род Legnotus Schiødte насчитывает четыре палеарктических вида, среди которых до настоящего времени в Беларуси был представлен лишь один вид из данного рода (Legnotus picipes (Fallen, 1807)). В 2022 году в Пинском р-не Брестской обл. впервые был обнаружен ранее не регистрированный для фауны Беларуси вид Legnotus limbosus (Geoffroy, 1785) (легнотус окаймлённый). Все особи отловлены в течение мая и июня, что соответствует периоду начала развития данного вида. Отмечено 11 экземпляров L. limbosus, все имаго. Все особи обнаружены в сосняках мшистых разных возрастных классов. Legnotus limbosus трофически связан с растениями рода Galium L. Данные находки, вероятно, связаны с наметившейся на протяжении последнего времени тенденцией проникновения теплолюбивых видов на территорию Беларуси. Рассматриваются основные морфологические признаки вида, в том числе имеющие наибольшее диагностическое значение, в частности, особенности строения полового аппарата самцов. The family of burrower bugs (Cydnidae) is one of the most diverse in species composition among all families, after Pentatomidae, in the superfamily Pentatomoidea. In the world fauna there are 90 modern genera and about 700 species of burrower bugs. In Belarus, the family Cydnidae has so far been represented by 6 genera and 8 species. True bugs belonging to this family are typical geo-herpetobionts, they live in the upper soil layer and under plant residues, feed mainly on the juice of the roots and basal parts of plants. Among the representatives of the family, some species have been indicated as pests of agricultural crops. The genus Legnotus Schiødte includes 4 Palearctic species, among which, until now, only 1 species from this genus has been represented in Belarus (Legnotus picipes (Fallen, 1807)). In 2022, in the Pinsk district of Brest region, the species Legnotus limbosus (Geoffroy, 1785) (Fringed Legnotus) was found for the first time for the fauna of Belarus. All specimens were caught during May and June, which corresponds to the period of the beginning of the development of this species. Eleven samples of L. limbosus were recorded, all adults. All specimens were found in mossy pine forests of different age classes. Legnotus limbosus is trophically related to plants of the genus Galium L. These findings are probably related to the recent trend of penetration of heat-loving species into the territory of Belarus. The main morphological features of the species are considered, including those of the greatest diagnostic value, among which are structural features of the male reproductive apparatus.
Morphology of the epipharynx of the tumbling flower beetle larvae (Coleoptera: Mordellidae)
(Барановичи : БарГУ, 2023) Zemoglyadchuk, A. V.; Земоглядчук, А. В.
The larvae of tumbling flower beetles are described for a small number of species. In most cases works devoted to them do not have any data on morphological characteristics of the epipharynx. This morphological structure is poorly studied. The aim of the present work is first of all to lay the foundation for further study of the epipharynx of the Mordellidae larvae. The morphological features of the epipharynx of the mature larvae of tumbling flower beetles were analyzed on the example of 8 species: Mordella holomelaena Apfelbeck, 1914; Mordellaria aurofasiata (Comolli, 1837); Natirrica humeralis (Linnaeus, 1758); Mordellistena pumila (Gyllenhal, 1810); M. secreta Horák, 1983; M. kraatzi Emery, 1876; M. weisei Schilsky, 1895 and M. falsoparvula Ermisch, 1956. Photographs of the epipharynx of these species and the patterns of its setae are given. The morphological variability of the epipharynx of larvae of some species is pointed out. Terminology for describing the epipharynx of the Mordellidae larvae is proposed. It is shown that the epipharynx of larvae of various species of tumbling flower beetles is characterized by a wide range of morphological features including the length of distal portion of median projection; the length and density of elongated setiform microtrichia on its apex; the shape and location of the processes of tormae; the shape, location, number and size of setae; the presence or absent of microtrichia on its lateral portions. Along with the characters of apical processes, antennae, maxillolabial complex and some other structures, morphological features of the epipharynx can be considered as one of the most significant for the identification of the tumbling flower beetle larvae. Therefore, the morphology of the epipharynx should be used to describe the larvae of Mordellidae and develop keys for their identification. Личинки описаны для небольшого числа видов жуков-горбаток. В большинстве случаев какая-либо морфологическая характеристика эпифаринкса в посвященных им работах отсутствует. Данная морфологическая структура является малоизученной. Целью данной работы является, прежде всего, заложение основы для последующего изучения эпифаринкса личинок Mordellidae. Проанализированы морфологические особенности эпифаринкса личинок жуков-горбаток последнего возраста на примере 8 видов: Mordella holomelaena Apfelbeck, 1914; Mordellaria aurofasiata (Comolli, 1837); Natirrica humeralis (Linnaeus, 1758); Mordellistena pumila (Gyllenhal, 1810); M. secreta Horák, 1983; M. kraatzi Emery, 1876; M. weisei Schilsky, 1895 и M. falsoparvula Ermisch, 1956. Приведены фотографии эпифаринкса для указанных видов и схемы расположения его щетинок. Указана морфологическая изменчивость эпифаринкса личинок некоторых видов. Предложена терминология для описания эпифаринкса личинок Mordellidae. Показано, что эпифаринкс личинок различных видов жуков-горбаток характеризуется широким спектром морфологических признаков, включающих длину дистальной части медиального выступа; длину и густоту удлиненных щетинковидных микротрихий на его вершине; форму и расположение отростков торм; форму, расположение, число и величину щетинок; наличие или отсутствие микротрихий на его боковых краях. Наряду с признаками опорных отростков, антенн, лабио-максиллярного комплекса и ряда других структур, указанные морфологические особенности эпифаринкса можно рассматривать в качестве одних из наиболее значимых для идентификации личинок жуков-горбаток. Следовательно, морфологию эпифаринкса следует использовать для описания личинок Mordellidae и разработки определительных ключей для их идентификации.
New data on Diplacanthus kleesmentae Valiukevičius, 1986 from the Vitebsk Regional Stage (Upper Emsian) of the Lower Devonian of Belarus
(Барановичи : БарГУ, 2023) Plax, D. P.; Плакс, Д. П.
The paper presents new data on the acanthodian species Diplacanthus kleesmentae, whose isolated scales are often found in terrigenous and carbonate-terrigenous rocks of the Vitebsk Regional Stage of the Upper Emsian of the Lower Devonian of Belarus and are usually well preserved. A detailed study of the scales of this species made it possible to clarify its diagnosis, supplement the morphological and histological description of the scales, and clarify the features of their morphological variability, compare them with the scales of other known species of the genus Diplacanthus. In addition to the above-listed information, the paper also provides data on the facies restriction of scales of the acanthodians belonging to this species, their stratigraphic allocation and geographical distribution within the country. All currently known boreholes on the territory of Belarus, in which scales of this species were found, are mentioned. The rocks in which these scales were found are listed. The paper also presents the data of the associated organic remains (invertebrates, vertebrates and miospores) found together with the scales of this acanthodian representative. The correlation of the deposits of the Obol and Lepel Beds of the Vitebsk Regional Stage of the Upper Emsian of Belarus with the coeval sediments widespread in the adjacent territories of the Baltic States and Russia is given. The photographs of the external appearance of the scales and their thin sections are shown. The Stratigraphic Chart of the Devonian deposits of Belarus (2010) was used as the stratigraphic basis. The study of fossil ichthyofauna is of fundamental importance for the needs of practice - solving specific problems in prospecting, exploration, geological survey and other geological works. В статье приводятся новые данные по акантодовому виду Diplacanthus kleesmentae, изолированные чешуи которого нередко встречаются в терригенных и карбонатно-терригенных породах витебского горизонта верхнего эмса нижнего девона Беларуси и обычно имеют хорошую сохранность. Детальное изучение чешуй этого вида позволило уточнить его диагноз, дополнить морфологическое и гистологическое описание чешуй, выяснить особенности их морфологической изменчивости, выполнить сравнение их с чешуями других известных видов рода Diplacanthus. Помимо перечисленных сведений в статье также приводятся данные о фациальной приуроченности чешуй этого вида акантодов, их стратиграфическом распределении и географическом распространении внутри страны. Указываются все известные к настоящему времени скважины на территории Беларуси, в которых были найдены чешуи этого вида. Перечисляются породы, в которых эти чешуи были найдены. Также в статье даются сведения по сопутствующим органическим остаткам (беспозвоночным, позвоночным и миоспорам), обнаруженным совместно с чешуями этого представителя акантодов. Приводится корреляция отложений обольских и лепельских слоев витебского горизонта верхнего эмса Беларуси с одновозрастными образованиями, широко развитыми на сопредельных территориях стран Балтии и России. Демонстрируются фотографии внешнего вида чешуй и их шлифов. В качестве стратиграфической основы использована Стратиграфическая схема девонских отложений Беларуси 2010 г. Изучение ископаемой ихтиофауны имеет принципиально важное значение для нужд практики - при решении конкретных задач в поисково-разведочных, геолого-съемочных и других геологических работах.
New faunistic records of hydrophilid beetles (Coleoptera: Hydrophiloidea: Hydrophilidae) from Eurasia
(БарГУ, 2017) Ryndevich, S. K.; Рындевич, С. К.
The article considers new faunistic records of 12 species of Hydrophilidae from Europe and Asia. Cercyon (Cercyon) bifenestratus Küster, 1851, has been recorded for China (Xinjiang) for the first time, C. (C.) cultriformis Wu & Pu, 1995 — for the Palearctic and Sichuan (China), Coelostoma orbiculare Fabricius, 1775 — for Xinjiang (China), Hydrobius rottenbergii Gerhardt, 1872 — for Latvia, Megasternum immaculatum (Stephens, 1829) — for Russia and Siberia, Enochrus (Lumetus) fuscipennis Thomson, 1884 — for Kirghizia. Additional reliable finds are indicated Cercyon (Cercyon) strandi Roubal, 1938, C. (C.) lencoranus Kuwert, 1890, Cercyon (Paracercyon) analis (Paykull, 1798), Enochrus (Lumetus) fuscipennis, Hydrobius rottenbergii, Megasternum concinnum (Marsham, 1802) and M. prometheus Shatrovskiy, 1990, from the territory of Eurasia. Syntype of Cercyon nigriceps Motschulsky, 1863, is designated. Aspects of the morphology and distribution of these species of hydrophilids are presented. В статье рассматриваются новые фаунистические указания 12 видов жуков-водолюбов с территории Европы и Азии. Cercyon (Cercyon) bifenestratus Küster, 1851 впервые приводится для фауны Китая (Синьцзян), C. (C.) cultriformis Wu & Pu, 1995 — для Палеарктики и Сычуаня (Китай), Coelostoma orbiculare Fabricius, 1775, — для Синьцзяна (Китай), Hydrobius rottenbergii Gerhardt, 1872, — для Латвии, Megasternum immaculatum (Stephens, 1829) — для России и Сибири, Enochrus (Lumetus) fuscipennis Thomson, 1884 — для Киргизии. Указаны дополнительные достоверные находки Cercyon (Cercyon) strandi Roubal, 1938, C. (C.) lencoranus Kuwert, 1890, Cercyon (Paracercyon) analis (Paykull, 1798), Enochrus (Lumetus) fuscipennis, Hydrobius rottenbergii, Megasternum concinnum (Marsham, 1802) и M. prometheus Shatrovskiy, 1990 с территории Евразии. Обозначен синтип Cercyon nigriceps Motschulsky, 1863. Рассмотрены также отдельные аспекты морфологии и распространения данных видов водолюбов.
New findings of cenozoic marine invertebrate fauna from the western part of the East-European plain
(БарГУ, 2018) Заика, Ю. В.; Крылов, А. В.; Аникина, Н. Ю.; Zaika, Yu. U.; Krylov, A. V.; Anikina, N. Yu.
New findings of marine faunal remains from Quaternary and possibly older Cenozoic strata from different regions of Belarus as well as of the European part of Russia are reported in the present article. Despite the prolonged discussion about the genesis of surficial deposits of the north-western part of the East European Plain, in Belarus the concept of continental and predominantly glacial origin of unconsolidated sediments of the upper part of the sedimentary cover is usually considered as firmly established and is not disputed in regional-geological literature. New paleontological evidence suggesting a marine nature of several kinds of these deposits was recently obtained. In some localities of varved and thin-bedded clays and silts, which are considered in the framework of the glacial theory as glacial-lacustrine, marine microfauna was discovered. The obtained results have the potential to become a basis for a revision of the common paleogeographic concept associating these sediments with Pleistocene glacial lakes. New findings of marine bivalve mollusks from surficial sandy and clayey sediments are also reported herein. They are represented by taxa widespread in the Pleistocene of Eastern Europe and some of them are typical mainly of the Black and Caspian Seas and their adjacent regions. Our study of the collected bivalve mollusks shows that Belarusian specimens are identical to those from other areas of the East European Plain. On the basis of the results reported below the authors suggest that several types of sedimentary accumulations, which are traditionally regarded as glacial, were in fact deposited in a marine setting. У артыкуле паведамляецца пра новыя знаходкі рэшткаў марской фаўны з чацвярцічных і, магчыма, больш старажытных кайназойскіх адкладаў з розных раёнаў Беларусі, а таксама еўрапейскай часткі Расіі. Нягледзячы на тое, што дыскусія пра паходжанне покрыўных адкладаў паўночна-заходняй часткі Усходне-Еўрапейскай раўніны адбываецца ўжо працяглы час, у Беларусі канцэпцыя кантынентальнага, пераважна ледавіковага, паходжання пясчана-гліністых утварэнняў верхняй часткі асадкавага чахла лічыцца бясспрэчнай і ў рэгіянальнай геалагічнай і палеанталагічнай літаратуры не абмяркоўваецца. Новыя палеанталагічныя сведчанні марской прыроды некаторых відаў паверхневых адкладаў дазваляюць крытычна паставіцца да гэтых поглядаў. У некалькіх месцазнаходжаннях стужкавых і тонкапластаватых глін і алеўрытаў, якія ў рамках ледавіковай тэорыі лічацца ледавікова-азёрнымі, выяўлена марская мікрафаўна. Атрыманыя вынікі могуць стаць адпраўной кропкай для рэвізіі агульнапрынятых палеагеаграфічных уяўленняў аб сувязі акумуляцыі падобных асадкаў двухстворкавых малюскаў, прадстаўленых відамі, распаўсюджанымі ў плейстацэне і ў сучасную эпоху ва Усходняй Еўропе, у прыватнасці, у Чорным і Каспійскім морах і ў прылеглых да іх абласцях. Экзэмпляры малюскаў, знойдзеных у Беларусі, не адрозніваюцца ад знаходак з іншых раёнаў Усходне-Еўрапейскай раўніны. Асноўваючыся на гэтых матэрыялах, аўтары не выключаюць, што шэраг тыпаў адкладаў, што традыцыйна адносяцца да ледавіковых, на самой справе ўтвораны ў марскіх умовах.
A new species of the acanthodian fish from the Kostyukovichi Regional Stage (Middle Devonian, Eifelian) of Belarus
(БарГУ, 2019) Plax, D. P.; Плакс, Д. П.
A new species of the acanthodian of Cheiracanthoides pinskensis sp. nov. has been described on the basis of some isolated scales from the Kostyukovichi deposits of the Eifelian Stage of the Middle Devonian of Belarus. The photographs of the external appearance of the scales and their thin sections are given in the Plates. Additionally, the paper presents the data of the associated organic remains found together with the scales of the new acanthodian representative. A detailed lithological description of the enclosing rocks is also provided. The correlation of the Kostyukovichi deposits of Belarus with the coeval sediments widespread in the adjacent territories is given. The described new species complements the taxonomic composition of the ichthyofauna known from the deposits of the Upper Eifelian of the Middle Devonian of the west of the East European platform. Из отложений костюковичского горизонта эйфельского яруса среднего девона Беларуси описан новый вид акантода Cheiracanthoides pinskensis sp. nov. на основе изолированных чешуй. Фотографии внешнего вида чешуй и их шлифов приводятся в фототаблицах. Отдельно в статье указываются данные по сопутствующим органическим остаткам, обнаруженным совместно с чешуями этого нового представителя акантодов. Дополнительно дается подробная литологическая характеристика вмещающих пород. Приводится корреляция костюковичских отложений Беларуси с одновозрастными образованиями, широко развитыми на сопредельных территориях. Описанный новый вид дополняет таксономический состав ихтиофауны, известной из отложений верхнего эйфеля среднего девона запада Восточно-Европейского платформы.
On new localities of marine microfossils in upper cenozoic deposits of Belarus
(БарГУ, 2019) Zaika, Yu. U.; Anikina, N. Yu.; Заіка, Ю. У.; Анікіна, Н. Ю.
New data on microfossils from the Upper Cenozoic strata from the territory of Belarus are reported in the article. In the Radashkovichy Upland (Central Belarus), in sands, silts and clays, which are currently mapped as Middle Pleistocene, a mixed association of Upper Cretaceous and Cenozoic Foraminifera was revealed. It is suggested that the Upper Cretaceous foraminifers were reworked in the process of erosion of loose Coniacian — Maastrichtian sediments previously deposited in that region, whereas Cenozoic ones can occur in reworked sediments as well as in situ, as inhabitants of a Late Cenozoic marine basin which supposedly spread over this territory. In the judgment of the authors, any possibilities of preservation of delicate tests of Foraminifera during hypothetical glacial destruction of their host rocks seem very problematic. Another result of the present study is the discovery of an in situ association of agglutinated and calcareous tubular microscopic structures, which may belong to cold-water Foraminifers, in a site located in the eastern part of the Polesian Lowland (Dnieper river bank) in boulder clay. Their host sedimentary unit is regarded in the regional geological literature as the moraine of the Middle Pleistocene Dnieper glaciation. Perhaps this paleontological finding provides evidence of the supposed Late Cenozoic marine transgression to this region. On the basis of the studied material preliminary assumptions about paleogeographical setting and on conditions of sedimentation are suggested. У артыкуле паведамляюцца новыя дадзеныя пра знаходкі мікраскапічных выкапнёвых арганічных рэшткаў з адкладаў верхняга кайназою на тэрыторыі Беларусі. Асацыяцыя мікрарэшткаў змешанага тыпу, у складзе якой фарамініферы верхняй крэйды і кайназоя, выяўлена ў межах Радашковіцкага ўзвышша (цэнтральная Беларусь) у покрыўных пясках, алеўрытах і гліністых пародах, пазначаных на дзейных геалагічных мапах у якасці сярэднеплейстацэнавых. Выказана меркаванне, што верхнекрэйдавыя фарамініферы былі пераадкладзены ў выніку размыву слабалітыфікаванага асадку каньяцкага-маастрыхтскага ўзросту, распаў- сюджанага на гэтай тэрыторыі ў мінулым. У сваю чаргу, кайназойскія фарамініферы могуць знаходзіцца таксама і ў першасным заляганні, як насельнікі познекайназойскага марского басейна, які мог быць пашыраны ў даследаваным рэгіёне. На думку аўтараў, здольнасць крохкіх панцыраў фарамініфер вытрымаць гіпатэтычную ледавіковую дэструкцыю ўмяшчальных адкладаў выглядае малаверагоднай. Другім вынікам праведзенай працы з’яўляецца адкрыццё “інсітнай” асацыяцыі трубчатых карбанатных і аглютынаваных мікрарэшткаў, якія разглядаюцца намі як верагодныя панцыры халаднаводных фарамініфер, у валунным супеску на беразе Дняпра, на ўсходзе Палескай нізіны. Умяшчальныя адклады ў рэгіянальна-геалагічнай літаратуры адносяцца да сярэдняга плейстацэну і лічацца марэнай Дняпроўскага зледзянення. Знаходка можа з’яўляцца палеанталагічным сведчаннем познекайназойскага затаплення гэтай вобласці. Прапануюцца папярэднія высновы пра палеагеаграфічныя абстаноўкі і ўмовы седыментацыі.
On Thamnasteria concinna (Goldfuss) (Scleractinia: Thamnasteriidae) in pleistocene erratics of Belarus
(БарГУ, 2022) Zaika, Yu. U.; Заіка, Ю. У.
For the first time, erratic Upper Jurassic Scleractinian corals are reported herein from Pleistocene outcrops of Belarus. The studied material belongs to a widespread species, Thamnasteria concinna (Goldfuss). These findings are of interest primarily because Jurassic erratic fossils are extremely rare in this region. The main distribution areas of Thamnasteria concinna (Goldfuss) in bedrock as well as erratics are located to the west of the places of its discovery in Belarus. Less often this species was reported further south. Previously the presence of Thamnasteria concinna (Goldfuss) was also mentioned in the Upper Jurassic biohermal deposits in the extreme southeast of Belarus. However, these deposits are overlain by younger sediments at a considerable depth and are therefore not regarded the most probable source of the material described here. If we consider the area of distribution of Thamnasteria concinna (Goldfuss) as erratics, then the localities closest to the Belarusian ones are confined to the north-west of Poland. As far as it can be judged from some previously published data, certain features of preservation of erratic specimens collected in Belarus resemble those from Poland, where, as it is assumed here, they may come from. Thus, their occurrence in Belarus is not readily explained by sublongitudinal glacial transport from the north and northwest, which is usually accepted for erratics. A probable explanation for this may be sublatitudinal transport by floating ice. Упершыню паведамляецца аб знаходках пераадкладзеных верхнеюрскіх каралаў у плейстацэнавых адкладах Беларусі. Даследаваны матэрыял прадстаўлены шырока распаўсюджаным відам склерактыній Thamnasteria concinna (Goldfuss). Знойдзеныя ўзоры цікавыя перш за ўсё па прычыне вялікай рэдкасці юрскіх пераадкладзеных выкапнёвых у гэтым рэгіёне. Асноўная вобласць пашырэння Thamnasteria concinna (Goldfuss) як у карэнных утварэннях, так і ў пераадкладзеным выглядзе прымеркавана да тэрыторый на захадзе ад Беларусі, у меншай ступені - на поўдні. Раней прысутнасць Thamnasteria concinna (Goldfuss) указвалася таксама для верхнеюрскіх біягермавых адкладаў на крайнім паўднёвым усходзе Беларусі. Аднак гэтыя ўтварэнні знаходзяцца дастаткова глыбока і перакрываюцца маладзейшымі асадкамі, па прычыне чаго не разглядаюцца як вельмі верагодная крыніца апісанага матэрыялу. Калі ж звярнуць увагу на раёны пашырэння рэшткаў Thamnasteria concinna (Goldfuss) не ў карэнных адкладах, а ў пераадкладзеным стане, іх найбліжэйшыя месцазнаходжанні будуць прымеркаваны да паўночна-заходняй Польшчы. Параўнанне беларускіх экзэмпляраў з раней апублікаваным апісаннем польскага матэрыялу па некаторых асаблівасцях захаванасці сведчыць аб іх падабенстве. Выказана меркаванне, што крыніцай беларускіх знаходак можа быць менавіта гэтая вобласць Польшчы. У такім выпадку яны паходзяць не з поўначы ці паўночнага захаду, як звычайна дапускаецца для валуноў і галек паводле гіпотэзы ледавіковага пераносу. Магчымае тлумачэнне можа палягаць у субшыротным перамяшчэнні знаходак з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход з удзелам плывучых ільдоў.
Ordovician erratic trilobites (Arthropoda, Trilobita) from pleistocene deposits of Belarus (preliminary data)
(БарГУ, 2017) Zaika, Yu. U.; Krylov, A. V.; Заіка, Ю. У.; Крылоў, А. У.
Analysis of geographic distribution and determination of geological age of erratic pre-Quaternary sedimentary megaclasts (blocks, boulders and pebbles) enclosed in Quaternary deposits is especially important for localizing their possible sources and native areas. Except for some varieties of rocks that can be identified by their unique petrographic features, definite stratigraphic systematization of the majority of sedimentary megaclasts can be carried out only by means of paleontological study. However, petrographic features have been used solely in almost all previous publications dealing with sedimentary erratics from the territory of Belarus, so it is questionable whether the results can be considered reliable without paleontological confirmation.Identification of trilobites (Trilobita Walch, 1771) is applied here for the purpose of ascertaining the geological age of Ordovician sedimentary blocks, boulders and pebbles redeposited in Pleistocene strata of Belarus. At this time, trilobites belonging to 15 genera and subgenera have been identified in the studied area. They represent the major part of the Ordovician carbonate bedrock succession typical for the East-European Platform. Strata of this succession are subjacent to various younger deposits in north- and southwestern parts of Belarus and in the Baltic States and crop out in northern Estonia and the St. Petersburg Region of Russia.We propose that the studied Ordovician erratic material is not necessarily the result of long-distance transport, which is usually presumed according to the theory of Pleistocene continental glaciations, but might have been redeposited from nearby buried Ordovician bedrock sources as well. Taxonomic composition of the “Ordovician erratic trilobite complex” of Belarus denotes its similarity to the “erratic trilobite association” from northern Germany, northern Poland and Kaliningrad Region of Russia (formerly East Prussia). At the same time it also shows clear affinity to trilobite assemblages from Middle and Upper Ordovician bedrock outcrops in northern Estonia and the St. Petersburg Region (East Baltics), although it is not entirely typical for them. It is also notable that several of the collected trilobite specimens show morphological dissimilarity with typical trilobite material described in paleontological literature. Аналіз геаграфічнага пашырэння і вызначэнне геалагічнага ўзросту дачацвярцёвых мегакластаў (камлыгі, валуны, галькі) асадкавых горных парод, пераадкладзеных у чацвярцёвых утварэннях, мае асаблівае значэнне для ўстанаўлення іх верагодных крыніц і раёнаў паходжання. За выключэннем некаторых разнавіднасцяў парод, якія можна ідэнтыфікаваць па адметных петраграфічных асаблівасцях і якасцях, высновы аб стратыграфічнай прымеркаванасці большасці відаў асадкавых мегакластаў могуць грунтавацца толькі на выніках палеанталагічнага вывучэння заключаных у іх арганічных рэшткаў. Тым не менш, менавіта петраграфічныя асаблівасці выкарыстоўваюцца як асноўныя амаль ва ўсіх папярэдніх публікацыях, у якіх закранаюцца пытанні абласцей паходжання фрагментаў асадкавых парод, пераадкладзеных у плейстацэне на тэрыторыі Беларусі. Вынікі, атрыманыя без выкарыстання палеанталагічных доказаў, нельга лічыць надзейнымі. У гэтай працы вызначэнне выкапнёвых рэшткаў трылабітаў (Trilobita Walch, 1771) упершыню ўжываецца з мэтай удакладнення геалагічнага ўзросту мегакластаў асадкавых парод, перазахаваных ва ўтварэннях плейстацэна Беларусі. На дадзены момант у межах даследаванага рэгіёну адзначаны трылабіты з 15 родаў і падродаў, якія характарызуюць большую частку стратыграфічнай паслядоўнасці карбанатнага ардовіка, развітага ў карэнным заляганні на Усходне-Еўрапейскай платформе. Стратыграфічныя падраздзяленні гэтай паслядоўнасці перакрываюцца разнастайнымі больш маладымі адкладамі на паўночным і паўднёвым захадзе Беларусі, а таксама на тэрыторыі Балтыйскіх краін, і выходзяць на паверхню ў паўночнай Эстоніі і Ленінградскай вобласці Расіі. Паводле нашага меркавання, даследаваны пераадкладзены матэрыял не абавязкова з’яўляецца вынікам пераносу выключна на вялікія адлегласці, але можа быць перазахаваны таксама і з бліжэйшых карэнных адкладаў ардовіка, перакрытых маладзейшымі ўтварэннямі. Таксанамічны склад выяўленага комплексу ардовікскіх трылабітаў праяўляе падабенства да аналагічных комплексаў з валунных адкладаў паўночных Германіі, Польшчы і Калінінградскай вобласці. У той самы час ён дэманструе выразнае падабенства да трылабітавых асацыяцый з выхадаў сярэдняга і верхняга ардовіка ў паўночнай Эстоніі і Ленінградскай вобласці (Усходне-Балтыйскі рэгіён). Адметна таксама і тое, што некаторыя з сабраных узораў маюць шэраг марфалагічных адрозненняў ад тыповага матэрыялу, апісанага раней у палеанталагічнай літаратуры.
Species diversity and ecological structure of rove beetle associations (Coleoptera, Staphylinidae) in the wetland complex of lake Drisviaty = Видовое разнообразие и экологическая структура комплексов стафилинид (Coleoptera, Staphylinidae) водно-болотного угодья озера Дрисвяты
(РИО БарГУ, 2016) Derunkov, A. V.; Дерунков, А. В.
Staphylinid species diversity has been studied in different habitats in the water protection zone of Lake Drisviaty and in the floodplains of the adjacent rivers. Totally 67 rove beetle species were collected in different wetland ecosystems. Three staphylinid species were recorded for the first time for the territory of Belarus. Some rare rove beetle species were also collected during the study.The beetle association’s dominance structure, the life form spectrum and beetle association’s structure according to habitats preference and hygropreferendum have been studied. The observed life form spectra reflect the area’s peculiar features and are typical for waterlogged habitats in floodplain fens. Forest and wetland staphylinid groups prevail in the ecological group spectra in forest and open biotopes, correspondingly. Видовое разнообразие стафилинид было исследовано в различных местообитаниях в водоохранной зоне озера Дрисвяты и в поймах прилегающих рек. Всего было собрано 67 видов стафилинид в разных водно-болотных экосистемах. Три вида стафилинид впервые отмечены для территории Беларуси. Также некоторые редкие виды были собраны во время проведения исследований. Проанализированы доминантная структура комплексов стафилинид, спектр жизненных форм, структура комплексов жуков по биотопической приуроченности и гигропреферендуму. Выявленный спектр жизненных форм отражает основные черты территории и типичен для переувлажнённых местообитаний на пойменных болотах. Лесная и болотная экологические группы стафилинид преобладают в спектре экологических групп в лесных и открытых биотопах соответственно.
Species of genus Hydrobius (Coleoptera: Hydrophilidaе) from Belarus
(РИО БарГУ, 2016) Ryndevich, S. K.; Рындевич, С. К.
The article focuses on Hydrobius of the Belarusian fauna. Hydrobius rottenbergii Gerhardt, 1872 has been recorded in Belarus for the first time. Reliable findings of Hydrobius fuscipes (Linnaeus, 1758) from Belarus, Azerbaijan, Russia (Northern Caucasus, the Far East, etc.), Ukraine and France have been registered. Distinctive morphological characteristics have been defined for H. fuscipes and H. rottenbergii, the key has been worked out. Environmental preferences and distribution of Hydrobius fuscipes species complex have been discussed. В статье рассматриваются виды Hydrobius белорусской фауны. Впервые для фауны Беларуси приводится Hydrobius rottenbergii Gerhardt, 1872. Указаны достоверные находки Hydrobius fuscipes (Linnaeus, 1758) с территории Беларуси, Азербайджана, России (Северный Кавказ, Дальний Восток), Украины и Франции. Для H. fuscipes и H. rottenbergii указаны отличительные морфологические признаки, составлены определительные таблицы. Обсуждены экологические преференции и распространение комплекса видов Hydrobius fuscipes.
Аб знаходках рэшткаў палеазойскай iхтыяфаўны на тэрыторыі Беларусі
(БарГУ, 2017) Плакс, Д. П.; Plax, D. P.
У артыкуле прыводзяцца звесткі аб знаходках шкілетных элементаў розных груп бясскiвiчных і рыб у палеазойскiх, а менавіта сiлурыйскiх, дэвонскіх і каменнавугальных адкладах Беларусі, і паведамляецца пра іх разнастайнасць і размеркаванне ў названых адкладах, а таксама прыводзіцца іх характарыстыка. Дадзеная інфармацыя істотна дапаўняе вядомыя раней звесткі па іхтыяфаўне разгляданага часавага інтэрвалу і можа быць выкарыстана ў рэгіянальных палеантолага-стратыграфічных даследаваннях палеазойскiх адкладаў, а таксама для выканання палеаэкалагiчных і палеагеаграфічных рэканструкцый. The paper provides information on Palaeozoic findings of skeletal elements of different groups of agnathans and fishes, namely in Silurian, Devonian and Carboniferous deposits of Belarus. It informs about their diversity and distribution in these deposits as well as their characteristics. The data significantly complement the previously known information on the ichthyofauna of the considered time interval and can be used in regional palaeontological and stratigraphic studies of Palaeozoic deposits as well as for palaeoecological and palaeogeographic reconstructions.
Агробиологическое обоснование возделывания чумизы (Setaria italica italica (L.) P. Beauv.) на зерно в условиях южной зоны Беларуси
(БарГУ, 2022) Кочурко, В. И.; Анохина, Т. А.; Ритвинская, Е. М.; Абарова, Е. Э.; Kochurko, V. I.; Anohina, T. A.; Rytvinskaya, E. M.; Abarova, E. E.
В статье приведены результаты исследований реакции сортов чумизы (Setaria italica italica (Linnaeus) P. Beauvois) Красуня и Золушка на различные технологические приемы возделывания и погодные условия вегетационного периода. Показано влияние метеорологических условий (температура воздуха и количество осадков), срока сева (первая и третья декады мая), нормы высева (2,5, 3,0 и 4,0 млн всхожих семян на 1 га) и дозы внесения азотных удобрений (N0, N30, N60, N90 и N120) на морфологическую структуру соцветий и урожайность зерна чумизы в условиях дерново-подзолистых супесчаных почв южной части республики. Установлено, что наибольшая урожайность зерна формируется при норме высева 3,0 млн всхожих семян на 1 га на фоне N120 при посеве в первую декаду мая. Сорт Красуня в среднем за годы исследования обеспечил урожайность зерна 35,9 ц / га, сорт Золушка - 33,8 ц / га. The article presents the results of studies of the reaction of varieties of foxtail (Setaria italica italica (Linnaeus) P. Beauvois) Krasunya and Zolushka on various technological methods of cultivation and weather conditions of the growing season. The influence of meteorological conditions (air temperature and precipitation), the sowing period (the first and third decade of May), seeding rates (2,5, 3,0 and 4,0 million germinating seeds per 1 ha) and doses of nitrogen fertilizers (N0, N30, N60, N90 and N120) on the morphological structure of inflorescences and grain yield of foxtail in the conditions of sod-podzolic sandy loam soils of the southern part of the republic is shown. It has been established that the highest grain yield is formed at a seeding rate of 3,0 million vsx. seeds per 1 ha against the background of N120 when sown in the first decade of May. The Krasunya variety on average over the years of the study provided a grain yield of 35,9 c / ha, the Zolushka variety - 33,8 c / ha.

Просмотреть

Показать Серия Биологические науки (общая биология). Сельскохозяйственные науки (агрономия) по названию

Результатов на странице

Параметры сортировки